Fazla Kasmayın, Kimse Sizi Takmıyor...

Çoğumuz hayallerimiz, ilişkilerimiz ve hareketlerimiz hakkında başkaları ne der, ne düşünür diye endişe ederiz. Diğerlerinin önünde küçük düşmekten ve hata yapmaktan korkarız. Yeterince iyi olamamaktan ya da iyi görünmemekten kaygı duyarız.

Peki tüm bu potansiyel hata ve kusurlarımızın tamamen gizli kalıp fark edilmeyeceğini bilsek yine de endişelenmeye devam eder miydik? Yapılan araştırmalara göre aslında bu gizlilik neredeyse sağlanmış durumda. Hatalarımızın ya da başarılarımızın çoğundan dünyanın haberi bile yok.

Başkalarının sizin görünüş ya da davranışlarınızla ‘aslında gerçekte olduğundan daha fazla’ ilgilendiklerini düşünme eğilimi psikolog Kenneth Savitsky tarafından Spotlight Etkisi olarak tanımlanmış. Savitsky’e göre sizin gülünç duruma düştüğünüz ya da utanç duyduğunuz durumları aslında tahmin ettiğinizden çok daha az insan fark ediyor ve fark edenler de bu durumu sizin düşündüğünüzden daha az yargılıyor.

Bunu yaptıkları birçok deneyle de ispat etmişler. Örneğin Cornell Üniversitesinde yaptıkları bir araştırmada bir öğrenciye utanç verici olduğunu düşündüğü Barry Manilow baskılı bir tişört giydirmişler ve onu arkadaşlarıyla dolu bir odaya göndermişler. Utanç içindeki öğrenci tişörtünün odadaki insanların en az yarısı tarafından fark edileceğini düşünmekteymiş. Daha sonra yapılan görüşmelerde bu durumun aslında odadaki öğrencilerin dörtte birinden daha azı tarafından fark edildiği görülmüş.

Savitsky’e göre bu durumun nedeni benmerkezcilik. Kendimize odaklandığımız için başkalarının da bizimle yakından ilgilendiklerini düşünüyoruz. Ama aslında herkes kendi sorunlarıyla ilgileniyor, kendimiz için ilginç olduğumuz kadar başkalarına ilginç gelmiyoruz.

Pratikte çoğu insan bizi takmıyor. Çünkü bizi hiç tanımıyorlar ya da çok az tanıyorlar, bizim hayatımız, ne iş yaptığımız, neyle meşgul olduğumuz, hayallerimiz, nasıl göründüğümüz ve ne giydiğimizle de düşündüğümüz kadar ilgilenmiyorlar.

Yani neymiş aslında özgürmüşüz; başarılarımız, hatalarımız ya da kusurlarımız sadece bizi ilgilendiriyormuş, dünyanın umurunda değilmiş. Bu bakımdan fazla kasmaya gerek yokmuş, yeni şeyleri deneyebilir ve keşfedebilirmişiz.